لیکویید شدن چیست؟ روش‌های پیشگیری از لیکویید شدن

لیکویید شدن (Liquidation) یکی از مفاهیم مهم در دنیای مالی و سرمایه‌گذاری است که به ویژه در بازارهای اهرمی (Leveraged Markets) مانند بازار ارزهای دیجیتال، فارکس و بازارهای مشتقه اهمیت زیادی دارد. لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که ارزش دارایی‌های یک سرمایه‌گذار به‌حدی کاهش یابد که موجودی حساب او دیگر کفایت لازم برای پوشش ضررهای ناشی از معاملات اهرمی را نداشته باشد.

در این حالت، صرافی یا کارگزار به طور خودکار موقعیت معاملاتی سرمایه‌گذار را می‌بندد تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کند. در این مقاله از ارزکت به بررسی مفهوم لیکویید شدن، دلایل وقوع آن و روش‌های پیشگیری از آن می‌پردازیم.

آشنایی با مفهوم و تعریف لیکویید شدن

لیکویید شدن در بازارهای مالی به معنای از دست رفتن تمام یا بخشی از سرمایه‌ی یک معامله‌گر به دلیل کاهش ارزش دارایی‌های او در معاملات اهرمی است. در معاملات اهرمی، سرمایه‌گذار با استفاده از اهرم (Leverage) می‌تواند با سرمایه‌ی کمتری وارد معاملات بزرگ‌تر شود. اما این اهرم هم می‌تواند سودهای بزرگ‌تری ایجاد کند و هم ضررهای بزرگ‌تری به همراه داشته باشد.

لیکویید شدن چگونه اتفاق می‌افتد؟

در معاملات اهرمی، صرافی یا کارگزار یک سطح حداقلی از موجودی حساب را به‌عنوان سطح لیکویید شدن (Liquidation Level) تعیین می‌کند. اگر ارزش دارایی‌های معامله‌گر به این سطح برسد، صرافی به‌طور خودکار موقعیت معاملاتی را می‌بندد تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کند. این فرآیند به عنوان لیکویید شدن شناخته می‌شود.

مثال عملی برای Liquidation

فرض کنید یک معامله‌گر با سرمایه‌ی ۱۰۰۰ دلار و اهرم ۱۰x وارد یک موقعیت خرید (Long) در بازار بیت‌ کوین می‌شود. این بدان معناست که معامله‌گر در واقع با ۱۰۰۰۰ دلار در حال معامله است. اگر قیمت بیت‌ کوین بر خلاف پیش‌بینی معامله‌گر کاهش یابد و ارزش دارایی‌های او به ۹۰۰ دلار برسد (یعنی ۱۰٪ کاهش)، صرافی ممکن است موقعیت معاملاتی را لیکویید کند تا از ضررهای بیشتر جلوگیری شود.

دلایل وقوع لیکویید شدن چیست؟

اگر در بازار کریپتو فعالیت می‌کنید با اصطلاحات مختلف مانند Liquidation آشنا هستید، اما می‌دانید چه عواملی در وقوع این پدیده دخالت دارند؟ برای دریافت پاسخ سوال خود به مواردی که در ادامه گفته می‌شود توجه بیشتری داشته باشید.

1. استفاده بیش از حد از اهرم

یکی از اصلی‌ترین دلایل لیکویید شدن، استفاده بیش از حد از اهرم است. هرچه اهرم بالاتر باشد، احتمال لیکویید شدن نیز بیشتر می‌شود. اهرم بالا باعث می‌شود که حتی نوسانات کوچک قیمت نیز تأثیر زیادی بر موجودی حساب داشته باشند.

2. مدیریت ریسک ضعیف

مدیریت ریسک ضعیف نیز یکی از دلایل مهم لیکویید شدن است. معامله‌گرانی که از استراتژی‌های مدیریت ریسک مناسب استفاده نمی‌کنند، بیشتر در معرض خطر لیکویید شدن قرار دارند. این شامل عدم استفاده از دستورات حد ضرر (Stop-Loss) و عدم تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری می‌شود.

3. نوسانات شدید بازار

بازارهای مالی به ویژه بازار ارزهای دیجیتال، به دلیل نوسانات شدید قیمت معروف هستند. این نوسانات می‌توانند به سرعت باعث کاهش ارزش دارایی‌ها و لیکویید شدن معامله‌گران شوند.

4. عدم آگاهی کافی

معامله‌گرانی که به اندازه‌ی کافی با مفاهیم معاملات اهرمی و ریسک‌های مرتبط با آن آشنا نیستند، بیشتر در معرض خطر لیکویید شدن قرار دارند. عدم آگاهی از نحوه‌ی عملکرد اهرم و سطح لیکویید شدن می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های نادرست شود.

روش‌های پیشگیری از لیکویید شدن

سوال مهم‌تری که باید پاسخ مناسبی برای آن پیدا کنیم این است که: آیا راهی برای پیشگیری از وقوع این پدیده وجود دارد؟ با اجرای دستورالعمل زیر می‌توان احتمال Liquidation را ه حداقل رساند:

· استفاده مناسب از اهرم

یکی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از لیکویید شدن، استفاده مناسب از اهرم است. معامله‌گران باید از اهرم‌های پایین‌تر استفاده کنند تا ریسک Liquidation را کاهش دهند. اهرم پایین‌تر به معنای کاهش تأثیر نوسانات قیمت بر موجودی حساب است.

· استفاده از دستورات حد ضرر (Stop-Loss)

استفاده از دستورات حد ضرر یکی از مؤثرترین روش‌ها برای مدیریت ریسک و پیشگیری از لیکویید شدن است. با تعیین یک حد ضرر، معامله‌گر می‌تواند به طور خودکار موقعیت معاملاتی را در صورت رسیدن به یک سطح مشخص از ضرر ببندد و از ضررهای بیشتر جلوگیری کند.

· تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری

تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری می‌تواند به کاهش ریسک لیکویید شدن کمک کند. با سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف، معامله‌گر می‌تواند از تأثیر نوسانات شدید یک دارایی خاص بر کل سبد خود بکاهد.

· مدیریت صحیح سرمایه

مدیریت صحیح سرمایه شامل تعیین حجم مناسب معاملات و عدم سرمایه‌گذاری بیش از حد در یک موقعیت معاملاتی است. معامله‌گران باید تنها بخشی از سرمایه‌ی خود را وارد هر معامله کنند تا در صورت ضرر، کل سرمایه‌شان از بین نرود.

·         آموزش و آگاهی

آموزش و آگاهی از مفاهیم معاملات اهرمی و ریسک‌های مرتبط با آن می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری داشته باشند. معامله‌گران باید به طور مداوم دانش خود را در این زمینه افزایش دهند و از تجربیات دیگران استفاده کنند.

· نظارت مداوم بر بازار

نظارت مداوم بر بازار و اخبار مرتبط با دارایی‌های مورد معامله می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا از تغییرات ناگهانی قیمت مطلع شوند و اقدامات لازم را برای جلوگیری از لیکویید شدن انجام دهند.

· استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال

استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند اندیکاتورها و نمودارها می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا روندهای بازار را بهتر پیش‌بینی کنند و تصمیم‌گیری‌های بهتری داشته باشند. این ابزارها می‌توانند به شناسایی سطوح حمایت و مقاومت و تعیین نقاط ورود و خروج مناسب کمک کنند.

مهم‌ترین تحلیل‌ها برای پیشگیری از Liquidation

برای پیشگیری از لیکویید شدن در معاملات ارزهای دیجیتال، به ویژه در معاملات اهرمی (Leveraged Trading)، انجام تحلیل‌های دقیق و مدیریت ریسک بسیار مهم است. در ادامه، مهم‌ترین تحلیل‌ها و استراتژی‌هایی که می‌توانند به شما کمک کنند تا از لیکویید شدن جلوگیری کنید، آورده شده است:

تحلیل تکنیکال (Technical Analysis)

• شناس سطوح حمایت و مقاومت: شناسایی سطوح کلیدی حمایت و مقاومت به شما کمک می‌کند تا نقاط ورود و خروج بهینه‌ای را انتخاب کنید.
• استفاده از اندیکاتورها: اندیکاتورهایی مانند RSI (شاخص قدرت نسبی)، MACD، و میانگین‌های متحرک (Moving Averages) می‌توانند به شما در تشخیص روند بازار و اشباع خرید یا فروش کمک کنند.
• تعیین حد ضرر (Stop-Loss): همیشه حد ضرر را در سطحی منطقی تنظیم کنید تا در صورت حرکت نامطلوب قیمت، موقعیت شما به طور خودکار بسته شود.

تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis)

• ارزیابی پروژه: قبل از سرمایه‌گذاری، پروژه ارز دیجیتال را از نظر تیم توسعه، اهداف، کاربردها و پذیرش بازار بررسی کنید.
• اخبار و رویدادها: اخبار مهم مانند به‌روزرسانی‌های شبکه، تغییرات قانونی، یا رویدادهای اقتصادی جهانی می‌توانند بر قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارند.
• حجم معاملات و نقدینگی: بازارهای با نقدینگی پایین ممکن است نوسانات شدیدتری داشته باشند، بنابراین از معامله در چنین بازارهایی خودداری کنید.

مدیریت ریسک (Risk Management)

• استفاده از اهرم معقول: از اهرم‌های بالا (مانند ۱۰xیا ۲۰x) خودداری کنید، زیرا این اهرم‌ها احتمال لیکویید شدن را به شدت افزایش می‌دهند. اهرم‌های پایین‌تر (مانند ۲xیا (x5 ریسک را کاهش می‌دهند.
• تعیین نسبت ریسک به بازده (Risk/Reward Ratio): قبل از ورود به معامله، نسبت ریسک به بازده را محاسبه کنید و مطمئن شوید که پتانسیل سود معامله بیشتر از ضرر احتمالی است.
• تخصیص سرمایه: تنها بخش کوچکی از سرمایه خود را به معاملات اهرمی اختصاص دهید تا در صورت لیکویید شدن، کل سرمایه شما تحت تأثیر قرار نگیرد.

احساسات بازار (Sentiment Analysis)

• بررسی احساسات کلی بازار: استفاده از ابزارهایی مانند شاخص ترس و طمع(Fear & Greed Index) می‌تواند به شما کمک کند تا احساسات کلی بازار را درک کنید.
• فعالیت شبکه‌های اجتماعی: نظرات و اخبار منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر و ردیت می‌توانند بر قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارند.

استفاده از ابزارهای محافظتی

• حد ضرر شناور (Trailing Stop-Loss): این ابزار به شما امکان می‌دهد تا حد ضرر را به‌طور خودکار با حرکت قیمت در جهت مثبت تنظیم کنید.
• هشدارهای قیمتی (Price Alerts): تنظیم هشدارهای قیمتی به شما کمک می‌کند تا از تغییرات ناگهانی قیمت مطلع شوید و سریعاً واکنش نشان دهید.

لیکویید شدن چه تاثیری با بازار ارزهای دیجیتال می‌گذارد؟

لیکویید شدن (Liquidation) در بازار ارزهای دیجیتال معمولاً به شرایطی اشاره دارد که در آن موقعیت‌های معاملاتی اهرمی (Leveraged Positions) به دلیل کاهش شدید قیمت، به اجبار بسته می‌شوند. این اتفاق معمولاً در معاملات مارجین (Margin Trading) یا فیوچرز (Futures) رخ می‌دهد و تأثیرات زیر را می‌تواند بر بازار ارزهای دیجیتال داشته باشد:

فروش اجباری و فشار فروش بیشتر

زمانی که قیمت یک ارز دیجیتال به حدی کاهش می‌یابد که موقعیت‌های اهرمی به سطح لیکویید شدن می‌رسند، صرافی‌ها به طور خودکار این موقعیت‌ها را می‌بندند. این فرآیند معمولاً با فروش دارایی‌های مربوطه همراه است که می‌تواند فشار فروش بیشتری در بازار ایجاد کند و قیمت را بیشتر کاهش دهد.

نوسانات قیمتی شدید

لیکویید شدن گسترده می‌تواند منجر به نوسانات شدید قیمتی شود. این نوسانات به ویژه در بازارهای کم‌نقدینگی (Low Liquidity) بیشتر مشهود است، زیرا حجم بالای فروش می‌تواند قیمت را به سرعت تغییر دهد.

کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران

Liquidation گسترده می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش دهد، به ویژه برای کسانی که از اهرم بالا استفاده می‌کنند. این موضوع ممکن است باعث خروج سرمایه‌گذاران از بازار یا کاهش مشارکت آن‌ها در معاملات اهرمی شود.

تأثیر بر صرافی‌ها و سیستم‌های مالی

– اگر لیکویید شدن به اندازه کافی بزرگ باشد، می‌تواند بر سلامت مالی صرافی‌ها تأثیر بگذارد. در برخی موارد، اگر صرافی نتواند موقعیت‌های لیکویید شده را به درستی مدیریت کند، ممکن است با مشکلات نقدینگی مواجه شود.

فرصت‌های خرید برای سرمایه‌گذاران دیگر

از سوی دیگر، لیکویید شدن می‌تواند فرصت‌های خرید برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال ورود به بازار با قیمت‌های پایین‌تر هستند، ایجاد کند. این موضوع می‌تواند پس از کاهش شدید قیمت، باعث بازگشت نسبی بازار شود.

تأثیر بر بازارهای مرتبط

لیکویید شدن در یک ارز دیجیتال خاص می‌تواند بر سایر ارزهای دیجیتال نیز تأثیر بگذارد، به ویژه اگر سرمایه‌گذاران برای جبران ضررهای خود مجبور به فروش دارایی‌های دیگر شوند.

Liquidation می‌تواند تأثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدتی بر بازار ارزهای دیجیتال داشته باشد، از جمله افزایش نوسانات، کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و ایجاد فشار فروش. با این حال، این پدیده بخشی طبیعی از بازارهای مالی است و مدیریت ریسک مناسب می‌تواند به کاهش تأثیرات منفی آن کمک کند.

سخن پایانی

لیکویید شدن یکی از ریسک‌های مهم در معاملات اهرمی است که می‌تواند منجر به از دست رفتن بخش قابل توجهی از سرمایه‌ی معامله‌گران شود. با این حال، با استفاده از روش‌های مناسب مدیریت ریسک، معامله‌گران می‌توانند خطر لیکویید شدن را کاهش دهند. استفاده مناسب از اهرم، استفاده از دستورات حد ضرر، تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری، مدیریت صحیح سرمایه، آموزش و آگاهی، نظارت مداوم بر بازار و استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال از جمله روش‌هایی هستند که می‌توانند به پیشگیری از لیکویید شدن کمک کنند. در نهایت، معامله‌گران باید همواره به یاد داشته باشند که معاملات اهرمی با ریسک‌های بالایی همراه هستند و باید با دقت و آگاهی کامل انجام شوند.

سوالات متداول

1. لیکویید شدن چه تاثیری بر بازار کریپتو می‌گذارد؟

افزایش فشار فروش، کاهش اعتماد کاربران، نوسان شدید قیمت و تاثیر منفی بر صرافی‌ها مهم‌ترین تاثیرات لیکویید بر ارزهای دیجیتال هستند.

2. از چه روش‌هایی می‌توان مانع بروز Liquidation شد؟

استفاده مناسب از اهرم‌ها، بکارگیری تحلیل های مناسب، مدیریت سرمایه و نظارت مداوم بر اخبار یا بازار نقش کلیدی در پیشگیری از وقع این اتفاق دارند.

3. برای مدیریت سرمایه در این دوره چه اقداماتی انجام دهیم؟

تنوع‌بخشی به سبد سرمایه، استفاده از اهرم مناسب، تعیین حد سود و ضرر به حفظ دارایی شما در چنین شرایطی کمک می‌کند.