فیشینگ چیست؟ بررسی جامع حملات فیشینگ و راه‌های مقابله با آن

فیشینگ (Phishing) یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین انواع حملات سایبری است که هدف آن فریب کاربران برای افشای اطلاعات حساس مانند نام کاربری، رمز عبور، اطلاعات کارت‌های اعتباری و سایر داده‌های محرمانه است. این حملات معمولاً از طریق ایمیل، پیام‌های متنی، تماس‌های تلفنی یا حتی شبکه‌های اجتماعی انجام می‌شوند. در این مقاله از ارزکت به بررسی جامع Phishing، انواع آن، روش‌های اجرا، تأثیرات و راه‌های مقابله با آن می‌پردازیم.

مروری بر تاریخچه Phishing

فیشینگ برای اولین بار در دهه ۱۹۹۰ ظهور کرد و از آن زمان تاکنون به یکی از مهم‌ترین تهدیدات امنیتی در فضای سایبری تبدیل شده است. اولین حملات فیشینگ معمولاً از طریق ایمیل‌های جعلی انجام می‌شد که کاربران را به صفحات وب جعلی هدایت می‌کردند تا اطلاعات خود را وارد کنند. با پیشرفت فناوری، روش‌های Phishing نیز پیچیده‌تر شده‌اند و امروزه از تکنیک‌های پیشرفته‌تری مانند مهندسی اجتماعی و بدافزارها استفاده می‌شود.

آشنایی با انواع حملات فیشینگ

امروزه، تهدیدهای امنیتی در فضای سایبری ابعاد گسترده‌تری پیدا کرده‌اند. هکرها و کلاهبرداران از روش‌های مختلفی برای سرقت دارایی یا اطلاعات کاربران استفاده می‌کنند. شناخت انواع محتلف حملات فیشنیگ علاوه بر افزایش آگاهی عمومی، بستر مناسبی برای مقابله با کلاهبرداران به وجود می‌آورد.

· فیشینگ ایمیل

Phishing ایمیل یکی از رایج‌ترین انواع Phishing است. در این روش، مهاجمان ایمیل‌های جعلی را به قربانیان ارسال می‌کنند که ظاهری مشابه ایمیل‌های رسمی از شرکت‌های معتبر دارند. این ایمیل‌ها معمولاً حاوی لینک‌هایی به وب‌سایت‌های جعلی هستند که از کاربران می‌خواهند اطلاعات حساس خود را وارد کنند.

· فیشینگ وب‌سایت

در این روش، مهاجمان وب‌سایت‌های جعلی ایجاد می‌کنند که ظاهری مشابه وب‌سایت‌های معتبر دارند. کاربران با کلیک بر روی لینک‌های ارسال شده در ایمیل‌ها یا پیام‌ها به این وب‌سایت‌ها هدایت می‌شوند و اطلاعات خود را وارد می‌کنند.

· فیشینگ تلفنی (Vishing)

Phishing تلفنی یا ویشینگ (Vishing) نوعی از Phishing است که در آن مهاجمان از تماس‌های تلفنی برای فریب کاربران استفاده می‌کنند. در این روش، مهاجمان خود را به عنوان نمایندگان شرکت‌های معتبر معرفی می‌کنند و از کاربران می‌خواهند اطلاعات حساس خود را ارائه دهند.

· فیشینگ پیامکی (Smishing)

فیشینگ پیامکی یا اسمیشینگ (Smishing) نوعی از Phishing است که در آن مهاجمان از پیام‌های متنی (SMS) برای فریب کاربران استفاده می‌کنند. این پیام‌ها معمولاً حاوی لینک‌هایی به وب‌سایت‌های جعلی یا شماره‌های تلفن هستند که کاربران را تشویق به ارائه اطلاعات حساس می‌کنند.

· Phishing شبکه‌های اجتماعی

در این روش، مهاجمان از شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر و اینستاگرام برای فریب کاربران استفاده می‌کنند. آنها ممکن است پروفایل‌های جعلی ایجاد کنند یا از طریق پیام‌های خصوصی کاربران را به صفحات جعلی هدایت کنند.

· فیشینگ هدف‌مند (Spear Phishing)

فیشینگ هدف‌مند یا اسپیر فیشینگ (Spear Phishing) نوعی از Phishing است که در آن مهاجمان به جای حمله به تعداد زیادی از کاربران، بر روی یک فرد یا سازمان خاص تمرکز می‌کنند. این نوع حملات معمولاً با تحقیقات دقیق درباره قربانیان انجام می‌شود و از اطلاعات شخصی آنها برای فریب استفاده می‌شود.

· فیشینگ نهنگ (Whaling)

فیشینگ نهنگ یا ویلینگ (Whaling) نوعی از Phishing هدف‌مند است که در آن مهاجمان به جای کاربران عادی، مدیران ارشد و افراد مهم سازمان‌ها را هدف قرار می‌دهند. این نوع حملات معمولاً بسیار پیچیده‌تر و خطرناک‌تر هستند.

روش‌های اجرای حملات Phishing

بعد از آشنایی یا مفهوم حملات Phishing باید بدانید که کلاهبرداران از چه روشی برای اجرای نقشه‌های خود استفاده می‌کنند.

1. مهندسی اجتماعی

مهندسی اجتماعی (Social Engineering) یکی از مهم‌ترین روش‌های اجرای حملات فیشینگ است. در این روش، مهاجمان از تکنیک‌های روانشناختی برای فریب کاربران استفاده می‌کنند. آنها ممکن است از ترس، اضطراب یا طمع کاربران سوء استفاده کنند تا آنها را وادار به افشای اطلاعات حساس کنند.

2. استفاده از بدافزارها

مهاجمان ممکن است از بدافزارها برای اجرای حملات Phishing استفاده کنند. این بدافزارها می‌توانند به صورت مخفیانه بر روی دستگاه‌های کاربران نصب شوند و اطلاعات حساس را جمع‌آوری کنند یا کاربران را به صفحات جعلی هدایت کنند.

3. جعل هویت

جعل هویت (Spoofing) یکی دیگر از روش‌های اجرای حملات Phishing است. در این روش، مهاجمان آدرس ایمیل، شماره تلفن یا آدرس وب‌سایت‌های معتبر را جعل می‌کنند تا کاربران را فریب دهند.

حملات Phishing چه تاثیری بر گاربران می‌گذارد؟

زمانی که هکرها و کلاهبرداران به کمک ابزارهای مختلف نقشه خود برای اجرای fishing را عملی کنند هم بازارای مالی هم کاربران تحت تاثیر قرار می‌گیرند. مهم‌ترین مواردی که باید به آن اشاره کنیم عبارتند از:

· سرقت اطلاعات حساس

یکی از مهم‌ترین تأثیرات حملات فیشینگ، سرقت اطلاعات حساس کاربران است. این اطلاعات می‌تواند شامل نام کاربری، رمز عبور، اطلاعات کارت‌های اعتباری، شماره‌های تأمین اجتماعی و سایر داده‌های محرمانه باشد.

· خسارت مالی

حملات Phishing می‌توانند منجر به خسارت‌های مالی قابل توجهی برای افراد و سازمان‌ها شوند. مهاجمان ممکن است از اطلاعات سرقت شده برای انجام تراکنش‌های مالی غیرمجاز استفاده کنند.

· آسیب به اعتبار سازمان‌ها

حملات فیشینگ می‌توانند به اعتبار سازمان‌ها آسیب بزنند. اگر کاربران متوجه شوند که اطلاعات آنها از طریق یک سازمان به سرقت رفته است، ممکن است اعتماد خود را به آن سازمان از دست بدهند.

· نقض حریم خصوصی

حملات فیشینگ می‌توانند منجر به نقض حریم خصوصی کاربران شوند. اطلاعات سرقت شده ممکن است برای اهداف مختلفی از جمله اخاذی، کلاهبرداری و حتی آزار و اذیت استفاده شود.

برای  مقابله با حملات فیشینگ چه کارهای انجام دهیم؟

برخلاف اینکه، کلاهبردان تلاش زیادی برای سرقت اطلاعات کاربران و انجام نقشه‌های خود انجام می‌دهند؛ اما رعایت این موارد به ایجاد سدی مستحکم و غیرقابل نفوذ در برابر phishing کمک خواهد کرد.

آموزش کاربران

یکی از مهم‌ترین راه‌های مقابله با حملات فیشینگ، آموزش کاربران است. کاربران باید با روش‌های شناسایی ایمیل‌ها و پیام‌های جعلی آشنا شوند و از کلیک بر روی لینک‌ها یا دانلود فایل‌های ناشناس خودداری کنند.

استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی

استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی مانند آنتی‌ویروس‌ها و فایروال‌ها می‌تواند به جلوگیری از حملات فیشینگ کمک کند. این نرم‌افزارها می‌توانند بدافزارها را شناسایی و مسدود کنند.

احراز هویت دو مرحله‌ای

احراز هویت دو مرحله‌ای (Two-Factor Authentication) یکی از روش‌های مؤثر برای افزایش امنیت حساب‌های کاربری است. در این روش، کاربران علاوه بر وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، باید کدی را که به تلفن همراه آن‌ها ارسال می‌شود نیز وارد کنند.

بررسی آدرس‌های وب‌سایت‌ها

کاربران باید قبل از وارد کردن اطلاعات حساس، آدرس وب‌سایت‌ها را به دقت بررسی کنند. وب‌سایت‌های جعلی ممکن است آدرس‌هایی مشابه وب‌سایت‌های معتبر داشته باشند اما با کمی دقت می‌توان تفاوت‌ها را تشخیص داد.

گزارش حملات فیشینگ

کاربران باید حملات fishing را به سازمان‌های مربوطه گزارش دهند. این کار می‌تواند به شناسایی و مسدود کردن مهاجمان کمک کند و از وقوع حملات مشابه در آینده جلوگیری کند.

سخن پایانی

فیشینگ یکی از مهم‌ترین تهدیدات امنیتی در فضای سایبری است که می‌تواند تأثیرات مخربی بر افراد و سازمان‌ها داشته باشد. با این حال، با افزایش آگاهی کاربران و استفاده از روش‌های امنیتی مناسب، می‌توان خطرات ناشی از حملات fishing را به حداقل رساند. آموزش کاربران، استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی، احراز هویت دو مرحله‌ای و گزارش حملات Phishing از جمله راه‌های مؤثر برای مقابله با این نوع حملات هستند. در نهایت، همکاری بین کاربران، سازمان‌ها و نهادهای قانونی می‌تواند به ایجاد محیطی امن‌تر در فضای سایبری کمک کند.

سوالات متداول

1. فیشینگ چیست و چگونه کار می‌کند؟

فیشینگ (Phishing) یک نوع حمله سایبری است که در آن مهاجمان سعی می‌کنند با فریب کاربران، اطلاعات حساس مانند نام کاربری، رمز عبور، اطلاعات کارت‌های اعتباری و سایر داده‌های محرمانه را به دست آورند. این حملات معمولاً از طریق ایمیل‌ها، پیام‌های متنی، تماس‌های تلفنی یا شبکه‌های اجتماعی انجام می‌شوند. مهاجمان با ارسال پیام‌های جعلی که ظاهری مشابه پیام‌های رسمی از شرکت‌های معتبر دارند، کاربران را به صفحات وب جعلی هدایت می‌کنند و از آنها می‌خواهند اطلاعات خود را وارد کنند.

2. چه انواعی از حملات فیشینگ وجود دارد؟

حملات فیشینگ به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که برخی از رایج‌ترین آنها عبارتند از:

• فیشینگ ایمیل: ارسال ایمیل‌های جعلی برای فریب کاربران.
• فیشینگ وب‌سایت: ایجاد وب‌سایت‌های جعلی که شبیه به وب‌سایت‌های معتبر هستند.
• فیشینگ تلفنی (Vishing): استفاده از تماس‌های تلفنی برای فریب کاربران.
• فیشینگ پیامکی (Smishing) ارسال پیام‌های متنی جعلی حاوی لینک‌های مخرب.
• فیشینگ هدفمند (Spear Phishing): تمرکز بر روی یک فرد یا سازمان خاص با استفاده از اطلاعات شخصی.
• فیشینگ نهنگ (Whaling): هدف قرار دادن مدیران ارشد و افراد مهم سازمان‌ها.

3. چگونه می‌توان از خود در برابر حملات فیشینگ محافظت کرد؟

برای محافظت در برابر حملات Phishing، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

• آموزش و آگاهی: یادگیری نحوه شناسایی ایمیل‌ها و پیام‌های جعلی.
• بررسی آدرس‌های وب‌سایت: قبل از وارد کردن اطلاعات، آدرس وب‌سایت را به دقت بررسی کنید.
• استفاده از احراز هویت دو مرحله‌ای: این روش امنیت حساب‌های کاربری را افزایش می‌دهد.
• نصب نرم‌افزارهای امنیتی: استفاده از آنتی‌ویروس و فایروال برای شناسایی و مسدود کردن تهدیدات.
• گزارش حملات: در صورت مواجهه با حمله Phishing، آن را به سازمان‌های مربوطه گزارش دهید.
• عدم کلیک بر روی لینک‌های ناشناس: از کلیک بر روی لینک‌ها یا دانلود فایل‌های ناشناس خودداری کنید.

این اقدامات می‌توانند به کاهش خطرات ناشی از حملات Phishing کمک کنند.